“Ngay từ khi còn nhỏ, tôi đã luôn muốn trở thành một tay gangster. Với tôi, làm gangster còn sướng hơn làm tổng thống Mỹ”.
Câu nói mở đầu phim Goodfellas (tựa Việt là Chiến hữu) của nhân vật Henry Hill (Ray Liotta thủ vai) đủ khiến người xem cảm thấy bị cuốn hút bởi gã anh chị này nói riêng và thế giới gangster nói chung.
Được ra mắt vào năm 1990 trong thời điểm Hollywood tràn ngập những tác phẩm nói về giới gangster như The Godfather III, Miller’s Crossing, King of New York hay Men of Respect … Goodfellas vẫn tách biệt hẳn với phần còn lại để đứng chung hàng ngũ với hai phần đầu The Godfather trong danh sách những phim về tội phạm hay nhất mọi thời đại.
Xuất sắc đến từ từng tiểu tiết
Để làm ra được một bộ phim tầm cỡ như Goodfellas đòi hỏi sự gắng sức của không phải một cá nhân mà là cả một ê-kip. Người đứng đầu ê-kip ấy không ai khác chính là đạo diễn Martin Scorsese – tác giả của những Means Street, Taxi Driver hay Raging Bull kinh điển.
Nhà làm phim ấy vốn chẳng hề xa lạ gì với những gã mafia người Mỹ gốc Ý nhờ lớn lên ở khu Little Italy của New York. Ông từng tự hứa với bản thân rằng sẽ chẳng bao giờ làm một phim gangster nữa, cho tới khi bắt gặp cuốn Wiseguy. Để đưa câu chuyện đời của Henry Hill lên màn ảnh rộng, Scorsese đã cùng tác giả Pileggi viết đi viết lại kịch bản tới tận 12 lần!
Dẫu có thời lượng hai tiếng rưỡi nhưng Goodfellas không hề đem lại cảm giác dài dòng bởi tài kiểm soát câu chuyện của Scorsese. Ông kể chuyện phim theo phong cách phi tuyến tính với những đan xen giữa thực tại và quá khứ, có những cú chuyển cảnh bất ngờ nhưng vẫn đủ để khán giả nắm được mạch thời gian qua ngoại hình của nhân vật. Goodfellas được thuật lại chủ yếu qua lời dẫn chuyện của Henry, song đôi khi vai trò người kể chuyện lại được giao cho cô vợ của Henry là Karen (Lorraine Bracco).
Người xem có thể nhận thấy sự thay đổi tâm lý nhân vật rõ rệt thế nào qua góc nhìn của Karen: từ một cô gái ngoan hiền khi mới gặp Henry cho tới một cô vợ đanh đá và sẵn lòng trở thành một phần trong đường dây buôn chất cấm của chồng mình.
Việc đổi góc nhìn ấy cho thấy sự tài tình của Scorsese, khi ông thể hiện rằng hấp lực của thế giới gangster đủ sức thay đổi cả những con người tưởng như “lành” nhất! Ông tái tạo đúng cái thế giới bạo lực, đen tối nhưng cũng rất mời gọi với quyền lực và tiền bạc ấy … lên màn ảnh, để khán giả tự phán xét về những nhân vật và hành động của họ thay vì cố giảng giải đạo đức hay truyền thông điệp.
Scorsese chú ý tới từng tiểu tiết trong phim tới mức còn tự thắt cravat cho Ray Liotta để đảm bảo mọi thứ đều như ông hình dung. Cho đến ngày nay, người ta vẫn nhắc tới việc ca khúc kinh điển Layla được lồng vào Goodfellas trong cảnh đám mafia bị thủ tiêu hợp lý đến mức nào, và theo tiết lộ của một nhà sản xuất thì Scorsese đã “chọn ra ba chục ca khúc để lồng vào từng đoạn trong phim từ ba năm trước khi bộ phim được phát hành!”.
Mỗi cảnh quay phim đều có sự hiện diện của những người từng quen với các nhân vật trong phim ở ngoài đời, để Scorsese có thể an tâm rằng ông đã làm ra một bộ phim chân thực tối đa. Đến như Henry Hill ở ngoài đời xem xong phim cũng phải tấm tắc khen Goodfellas đã lột tả gần như y hệt quãng đời trước đây của gã!
Nhưng Scorsese cũng may mắn khi có dưới trướng mình những diễn viên tuyệt hạng là Robert De Niro, Joe Pesci và Ray Liotta. Ở thời điểm Goodfellas được bấm máy, De Niro đã là một siêu sao và là cái tên đảm bảo uy tín lẫn kinh phí sản xuất cho dự án này trong khi hai người sau thì kém tiếng hơn.
Ray Liotta đã 35 tuổi khi đó dù trong phim, nhân vật Hill bắt đầu hẹn hò với Karen khi mới 21 tuổi. Song chẳng hề gì, khi gương mặt trẻ hơn tuổi và quyết tâm của Liotta đã đủ để bù đắp khoảng cách về tuổi tác.
Sự thực là sau khi được Robert De Niro tiến cử cho Scorsese, Liotta đã trải qua một quãng thời gian thử thách. Khi ông tới dự Liên hoan phim Venice và thấy Scorsese, Liotta đã lại gần và bị cận vệ của Scorsese chặn lại.
Nhưng thay vì nổi cáu, Liotta vẫn tỏ ra bình tĩnh và “ghi điểm” trong mắt Scorsese, bởi nhân vật Henry Hill ở ngoài đời cũng là một người trầm tính. Sau khi được giao vai chính, Liotta đã nghe băng cassette thu lời của Henry Hill từng ngày trên đường tới trường quay đến mức thuộc nằm lòng cách nhả chữ của nhân vật này!
Trái ngược với Hill, nhân vật Tommy của Joe Pesci lại là một gã khùng đúng nghĩa khi hắn ta sẵn sàng nổi cáu và giết người bởi những việc nhỏ nhặt nhất. Pesci vốn được biết tới nhiều trước đó với tư cách một diễn viên hài nhưng trong Goodfellas, ông đích thực là một gã “quỷ lùn” đáng sợ.
Hiếm ai từng xem Goodfellas mà có thể quên cảnh gã dọa đồng bọn “Mày nói tao hài hước là ý gì?’. Năm 1991, Joe Pesci đã được trao giải Oscar Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất nhờ màn trình diễn đầy ngẫu hứng ấy.
Goodfellas lôi cuốn khán giả bởi nhiều đoạn thoại vừa hay lại vừa bỗ bã, tục tĩu rất “đời”. Không ít trong số những câu thoại đó được các diễn viên “tự biên tự diễn” khi ngồi tập kịch bản với nhau và được Scorsese ghi lại.
Scorsese thậm chí còn giấu một số hành động hay câu thoại với các diễn viên khác, để họ có phản ứng bất ngờ một cách tự nhiên khi thấy bạn diễn nói những thứ không có trong kịch bản. Chẳng thế mà sau khi Goodfellas được ra rạp, gã Henry Hill ngoài đời thực đã tự hào về bộ phim tới mức đi công khai danh tính thực của bản thân và bị FBI gạch tên khỏi chương trình bảo vệ nhân chứng!
Vào năm 1986, Scorsese đã gọi điện cho tác giả Pileggi sau khi đọc xong cuốn Wiseguy và bày tỏ sự ngưỡng mộ: “Tôi đã chờ cuốn sách này cả đời rồi”. Pileggi đã mỉm cười đáp lại: “Còn tôi cũng đã chờ cuộc điện thoại này cả đời!”. Và khán giả thì cảm ơn duyên số đã đưa hai cao nhân này tới với nhau, để rồi bốn năm sau đó dòng phim gangster đón nhận một kiệt tác mang tên Goodfellas.
Nguồn: Mann Up
