Với thành công của A Star Is Born, nhiều khả năng diễn viên – đạo diễn Bradley Cooper sẽ ghi tên mình vào các hạng mục Oscar 2019. Anh không phải là người duy nhất “chuyển địa hạt” thành công trong năm nay.
Mỗi kì Oscar lại chứng kiến một cuộc đua riêng ngoài giải thưởng, đánh dấu xu hướng phát triển ở Hollywood năm ấy. Năm 2017 đánh dấu sự trở lại của các đạo diễn cũ, với các đề tài đậm chất hoài niệm, kết lại với chiến thắng của Guilermo del Toro và The Shape of Water. Trước đó, năm 2016 là sự trỗi dậy của các đạo diễn da màu, kịch tính đến phút chót khi Moonlight (Ánh trăng) của Barry Jenkins. Và khi năm 2018 đã gần kết thúc, hình dung về cuộc đua năm nay gần lộ rõ: Đây có thể là năm của các diễn viên chuyển sang đạo diễn.
Dẫn đầu cuộc đua dĩ nhiên là Bradley Cooper
Chàng diễn viên 3 lần đề cử Oscar gây bất ngờ ở lần đầu tiên cầm trịch một bộ phim. A Star Is Born (Vì sao vụt sáng), làm lại từ tác phẩm kinh điển năm 1976, trở thành hiện tượng khi ra rạp vào tháng 9. Ngoài diễn xuất sáng chói, Cooper được ngợi khen với các lựa chọn nghệ thuật khi dẫn dắt tác phẩm này. Nếu không có gì bất ngờ, ít nhất hai đề cử Oscar trọng hạng mục Đạo diễn và Nam chính đang chờ đợi Cooper vào tháng 2.
Một nam diễn viên khác là Jonah Hill
Từng đóng chung với Cooper trong War Dogs (Chiến cẩu, 2016), cũng vừa gây ấn tượng với tác phẩm đầu tay Mid90s (Thập kỉ 90). Dù xuất thân phim hài, Hill lại chọn viết và chỉ đạo một kịch bản tâm lý tuổi trưởng thành khó nhằn. Phim kể về một cậu bé 13 tuổi và nhóm trượt ván của cậu ta ở Los Angeles trong những năm 90. Dù không đình đám như A Star Is Born, Mid90s nhận về nhiều đánh giá tích cực. Trang Rotten Tomatoes đánh giá đây là tác phẩm “thông minh và giàu hoài niệm, đánh dấu khởi đầu hứa hẹn của biên kịch – đạo diễn Jonah Hill”.
Dù vậy, nếu phải chọn một cái tên đủ sức cạnh tranh với Cooper, không hề thua kém, đó phải là Wildlife của Paul Dano. Nam diễn viên được biết đến với các vai phụ trong Little Miss Sunshine (Hoa hậu nhỏ ánh dương, 2006) và There Will Be Blood (Sẽ đổ máu, 2007) không được chú ý lắm khi tuyên bố dự án đầu tay này. Tuy nhiên, khi phim ra mắt, với bộ đôi thượng thặng Jake Gyllenhaal và Carey Mulligan, giới bình luận đã phải ngạc nhiên. Bộ phim tâm lý lấy bối cảnh cuộc chay đua hạt nhân những năm 60 nhận về số điểm 94% trên Rotten và 80/100 Metacritic. “Dẫn dắt tài tình và đẹp đẽ” là những lời nhận xét dành cho Dano, kèm theo một dự đoán đề cử Đạo diễn xuất sắc nhất.
Ở làn chạy dành cho những kẻ thách thức, số lượng đang đông dần lên khi mùa phim thu dần qua. Nam diễn viên Brady Corbet, nổi tiếng với vai chính trong loạt truyền hình Thirteen (Nữ sinh tuổi 13, 2003), sắp sửa ra mắt tác phẩm chỉ đạo thứ hai Vox Lux. Phim đánh dấu màn trở lại của nữ diễn viên Natalie Portman, có nội dung gần giống A Star Is Born: Hành trình và sự trả giá cho vị thế ngôi sao của một nữ ca sĩ. Phim đi theo trường phái siêu thực của Blackswan (Thiên nga đen, 2010), bộ phim mà Portman thắng tượng vàng nữ chính.
Năm 2018 là đất lành cho thể loại giật gân, và sẽ không ngạc nhiên nếu John Krasinski có tên trong cuộc đua tượng vàng. Nam diễn viên 39 tuổi và vợ Emily Blunt đã chinh phục cả khán giả đại chúng lẫn giới phê bình với A Quiet Place (Vùng đất câm lặng) hồi đầu năm. Một phim quái vật hồi hộp ẩn dụ cho nỗi sợ hãi của các bậc phụ huynh dành cho con cái. Theo xu thế trỗi dậy của thể loại kinh dị/giật gân những năm gần đây, nổi bật là thành công của Get Out(Trốn chạy, 2017), cơ hội dành cho Krasinski là không nhỏ.
Một người cùng thế hệ khác là Joel Edgerton cũng khai phá vùng đất nỗi sợ với Boy Erased (Xóa sổ đồng tính). Sau The Gift (Món quà, 2015) được đánh giá tốt, nam diễn viên quyết định nâng cao tay nghề đạo diễn bằng kịch bản khó về vấn đề thời sự ở Mỹ: Chữa trị đồng tính. Với dàn diễn viên hạng A gồm Russel Crowe, Nicole Kidman và Lucas Hedges, Boy Erased kể về một thanh niên ở Arkansas bị cha mẹ kí vào “khóa chữa đồng tính”. Cậu ta không hề biết đó là chía chìa khóa dẫn đến địa ngục. Đảm nhiệm cả đạo diễn, biên kịch và diễn viên, Boy Erased đầy hứa hẹn là bước ngoặt mới của Edgerton.
Nếu có điều gì lấn cấn về xu hướng diễn viên thành đạo diễn của năm 2018, có lẽ đó là việc thiếu vắng nữ giới. Sau một năm 2017 bùng lên ở cả mặt nghề nghiệp lẫn xã hội, có vẻ các diễn viên – đạo diễn nữ đang lắng lại trước sự lấn át từ các đồng nghiệp nam. Năm ngoái, Greta Gerwig từng cạnh tranh hấp dẫn với del Toro với Lady Bird ở từng hạng mục một. Tuy nhiên, 2018 chưa nhận thấy sự bứt phá nào.
Đáng chú ý năm nay có lẽ là nữ diễn viên trẻ Karen Gillan. Nàng Nebula trong vũ trụ Marvel đã chỉ đạo phim tâm lý hài đầu tay The Party’s Just Beginning (Tiệc mới bắt đầu). Chuyện phim về nữ chính, do chính Gilan đảm nhiệm, phải đối phó với các cảm xúc tiêu cực sau khi bạn thân tự tử. Phim ra mắt vào đầu tháng 12 nhưng nhận được các đánh giá sớm ở mức trung bình. Cô nàng từng trả lời hài hước với tờ EW rằng: “Tôi lớn lên với ý nghĩ rằng đạo diễn là nghề dành cho nam giới, vì thế thật lạ lùng khi chính mình đảm nhiệm vị trí này.” Gillan chỉ mới 30 tuổi và còn một con đường dài để đi.
Dù vậy, điện ảnh không có những giới hạn và không bao giờ là quá trễ để thử sức. Ở thế hệ lớn hơn, nữ diễn viên kì cựu Lea Thompson từ bộ ba kinh điển Back to the Future (Trở lại tương lai), vừa ra mắt phim ở tuổi 57. Tác phẩm hài lãng mạn The Year of Spectacular Men (Những năm tháng thanh xuân) được Thomspson thực hiện với diễn xuất của… hai cô con gái Zoey và Madelyn. Một phim gia đình đúng nghĩa, khi nhà sản xuất kiêm biên kịch là chồng bà, đạo diễn Howard Deutch. Nội dung phim cũng phần nhiều dựa vào các kí ức tình cảm xa xưa của Thompson. Thật ra, phim đã hoàn thành vào năm 2017, nhưng phải đến năm 2018 mới có nhà phát hành và không được đánh giá tốt lắm.
Nguồn: 35mm
Minh phương- ATP Software
